25 خرداد روز ملی گل و گیاه

۲۵ خردادماه، روز ملی «گل» در كشور نام‌گذاری شده است. روزگاری نه چندان دور، گل و گلدان‌ها در حیاط خانه جایی امن برای زیستن داشتند و حتی در حافظه‌ی زیستی خود روزهایی را به یاد نمی‌آوردند که به این شکل بی‌اهمیت شوند و گل‌های مصنوعی امنیت آن‌ها را بر هم زند.

روزگاری، قبل از آنکه سرگرمی و دل‌مشغولی پدران ما تلویزیون شود، زندگی همه‌ی آن‌ها به گل و گلدان‌های شمعدانی گره خورده بود و آب دادن و حفاظت و چیدن برگ‌های زرد، روزهای خوش و ناخوش آن‌ها بود. دهان گود گلدان را خاک کردن، قلمه‌زدن و دیدن ریشه دوانی و قوت گرفتن ساقه‌ها و انتظار نشستن برای بهار و فصل روییدن گل و بعدازظهر تلخ پایان عمر گل را دیدن، بخشی از زندگی آرام پدران ما بود، و این رسمی بود که به ما منتقل نشد.

ارتباط با طبيعت و لذت بردن از مناظر زيباى طبيعى، راهى ساده ولى مهم، جهت كسب آرامش و تلطيف روح و روان آدمى است. كاشتن گل و گياه و يا دريافت هدايايى مانند گل می‌‏تواند بيش از هر چيز شادى و طراوت را به انسان هديه دهد. پژوهش‌‏ها نشان می‌‏دهد خريدن گل، كاشتن گل و گياه و به طور كلى نگاه كردن به گل، باعث برانگيخته شدن احساس شادى، آرامش و طراوت، مثبت‏‌انديشى و دورى از غم و اندوه می‏‌شود.

انديشه‏‌ورى گفته است:

نكته‌ی جالب ‏توجه درباره‌ی نقش گل در سلامت روحى و روانى افراد آن است كه فرد، با تماشا كردن به گل و لذت بردن از طراوت، رنگ و عطر زيباى آن مى‏تواند حالت روحى نامتعادل خود را تغيير داده و به حالت طبيعى باز گرداند. در واقع گل عاملى جهت تعديل رفتار در طول شبانه‌‏روز است و هر بار نگاه كردن به گل، عاملى براى ايجاد يک اتصال عصبى مثبت در مغز است.

سرانه‌ی مصرف گل در ايران كمتر از ۱۰ شاخه است. در صورتى كه اين رقم در هلند به ۱۵۰ شاخه می‌رسد. در سال ۸۴، در مجموع حدود ۱۵ ميليارد شاخه گل بريده، ۱۲۰ ميليون گياه گلدان و ۸۰۰ ميليون گياه بوته‏اى توليد شده است كه در مقايسه با مساحت ۴۵۰۰ هكتارى سطح زير كشت گل‌‏ها و گياهان زينتى، رقم بسيار كمى است. اين امر، نشانه آن است كه مسئولين، بايد توجه بيشترى به اين امر داشته باشند. پس رواست كه تنها به روز ۲۵ خرداد اکتفا نکنیم و همه روزهایمان، روز گل و گياه باشد.

اکوسیستم بر اساس تعادل بین جانور و گیاه است. بر اساس طبقه‌بندی‌ها، انسان‌ها هم جزئی از جانواران هستند و چه تعادل نامبارکی بین این جانوار و گیاهان شکل گرفته است.

حضور گل و گیاه در فضای مسکونی بستر بسیار مناسبی برای آرامش روح و روان انسان ایجاد می کند و همه روان شناسان به تاثیر روانی گل بر انسان تاکید کرده اند.

تصور کنید اگر در شهرمان گل و گیاهی وجود نداشت، قطعا شهر و ساکنان آن هر دم مرگ را به چشم میدیدند. شهر به عنوان یک موجود زنده نیز به تناسب و تعادل نیاز دارد. کاهش حجم گل و گیاه در شهر به تعادل اکوسیستم شهری آسیب می‌زند، همان‌طور که بسیاری از پرندگان از تهران گریخته‌اند یا فقط در ساعاتی خاص دیده می‌شوند.

امروز روز گل است و کوتاه چون عمر گل. امروز را از دست ندهید و فضای خانه و محل کار خود را با گیاهان تلطیف کنید. به اطراف خود نگاه کنید و همه‌ی گل‌های مصنوعی خود را دور بریزید و گل‌های طبیعی را جایگزین کنید.

در نخستین سالگرد روز ملی گل در سال ۸۵، سبدی با ۲۰۷ هزار شاخه گل به مساحت ۳۷۵ متر با هزینه بنده در مجموعه ۱۲ هزار نفری آزادی تهیه شد که بزرگ‌ترین سبد گل دنیا لقب گرفت و به همین جهت با استقبال خوبی از سوی رسانه‌های خارجی و خبرگزاری‌های دنیا روبه‌رو شد.

یونانی‌ها نخستین ملتی بودند که برای گل‌های مختلف معاونی مشخصی را تعریف و در زندگی خصوصی و اجتماعی خود از آن بهره بردند که پس از آن‌ها، بومی‌ها از این شیوه استقبال کردند و مردم سایر نقاط جهان نیز کم و بیش آن را پذیرفتند.

در ایران نیز کاربردهای مختلفی برای گل وجود دارد و هر گل به‌ عنوان نوعی نماد و نشان مشخص برای ابراز علاقه به طرف مقابل، جشن‌ها و میهمانی‌ها، تبریک به عروس و داماد، عیادت بیمار، تبریک قدم نورسیده و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قدیمی‌ترین سند در رابطه با پیشینه و دسته گل در کشور به گل و غنچه‌های دست داریوش در سنگ‌نگاره‌های تخت جمشید است که بیشتر از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد.

بنا بر نظر تحلیل‌گران تاریخ، این نقوش، مراسم برپایی جشن نوروز و به گمان برخی، جشن تولد و بر اساس اظهارنظرهای دیگری، مراسم تاج‌گذاری را به نمایش می‌گذارد. این نقوش گویایی از توجه و علاقه ایرانیان نسبت به گل و تقدیم دسته گل به‌عنوان هدیه است.

رسم تقدیم گل در اروپا به‌عنوان هدیه و تحفه، رسمی است که از ایران به کشورهای اروپایی سرایت کرده و این در حالی است که قدمت تقدیم گل در ایران به قدری است که نمی‌توان به‌طور مشخص و دقیق، مبدا آن را یافت. پس از اسلام نیز گل و دسته گل حرمت و اعتبار خود را نه‌ تنها نزد مردم حفظ کرد، بلکه ارجمندتر نیز شد.

گل‌های ملی ایران
در حال حاضر حدود ۱۰۰ کشور جهان دارای گل ملی هستند که در برخی از کشورها مانند کانادا، آلمان و لبنان یک درخت به‌ عنوان نماد ملی گیاهی کشور انتخاب می‌شود.

در برخی از کشورها، گیاهانی به‌عنوان گل ملی انتخاب شده‌اند که این گیاهان چندان قابل توجه نیستند.

گل رز از نظر کسوت قرار گرفتن در جایگاه گل ملی، رتبه نخست را به خود اختصاص داده است و در ۹ کشور آمریکا، انگلستان، ایتالیا، ایران، رومانی، عراق، عربستان صعودی، مراکش و بلغارستان به‌عنوان گل ملی انتخاب شده است.

رتبه‌ی دوم به گل ارکیده تعلق دارد که در میان هفت کشور که بیشتر در آمریکای جنوبی قرار دارند، به‌ عنوان گل ملی انتخاب شده است.

گل‌های لاله و یاس در رتبه‌های بعدی جای گرفته‌اند و چهار گل نیلوفر آبی، گل‌محمدی، سروناز و لاله از گل‌های ملی ایران هستند.

انتخاب یک گل به‌عنوان گل ملی، ارتباط عمیقی با ویژگی‌های یک کشور دارد که عواملی همچون کسرت انتشار، اختصاص رویش گیاه در نواحی یک کشور، تاریخ، اسطوره‌ها، مذهب و خصوصیات فرهنگی مردم کشور در این انتخاب دلالت دارند.

از گل‌های ملی که در روییدن آن‌ها به‌صورت طبیعی تنها بر حوزه یک کشور به‌ خصوص محدود شده است، می‌توان به گل زنگوله‌ای شیلی در شیلی، گل شکرپاره در آفریقای جنوبی، اقاقیای طلایی در استرالیا و سرخس نقره‌ای در زلاندنو اشاره کرد.

قدیمی‌ترین گلخانه‌ی ایران
قدیمی‌ترین گلخانه مدرن که قدمت ۷۵ ساله دارد، توسط مرحوم زعیم از کشور هلند وارد و احداث شد. این گلخانه تاکنون نیز فعال است و از مدرن‌ترین گلخانه‌های کشور به‌حساب می‌آید.

رواج گل و گیاه در کشور به‌ویژه در طراحی فضای سبز از سه‌هزار سال پیش اهمیت بسیاری داشته و توسعه‌ی آن به‌عنوان یک حرفه، عمر ۸۵ ساله‌ای دارد که نخستین‌ بار یک هلندی مقیم تهران با وارد کردن بذر گل از هلند، اقدام به پرورش گل در باغ خود و در واقع پرورش گل در کشور پرداخت.