1 تیر روز ملی اصناف

1 تيرماه روز ملي اصناف است:

يکي از بزرگترين نهادهاى مدنى در هر کشورى اصناف هستند، اين نهادها توسط خود مردم اداره مى شوند و در وضعيت بازار و قيمت گذارى کالاها نقش بسيار موثرى دارند. از اين رو اول تيرماه روز اصناف نامگذارى شده و هرساله در اين روز مجامع امور صنفى سراسر کشور، مسوولان اتحاديه ها و مديران وزارت بازرگانى و … گرد هم مى آيند تا در خصوص مشکلات اصناف به تبادل نظر بپردازند.

صنف چيست ؟
صِنف يا رَسته انجمني است که از سوي گروهي از افراد داراي يک حرفه و پيشه تشکيل مي‌شود تا از اين راه به بهبود کيفيت و بالابردن سطح کيفي مجموعه? واحدها، در کنار تعيين تدابيري براي مقابله با تخلفات، و همچنين انجام وظيفه? اطلاع‌رساني درباره? اتفاقات حوزه‌هاي مرتبط با حرفه موردنظر، ياري رساند. يکي از ويژگيهاي اساسي بازارها، تشکل بازاريان در انجمنهاي صنفي، يعني «اصناف» بوده‌است. اين انجمنها اصولاً به صاحبان حرفه‌ها تشکل مي‌بخشند و داراي وظايف اجتماعي وسيعي نيز هستند.

واژه صنف را به سه صورت جمع مي‌بندند: صنف‌ها، اصناف، صنوف.
توزيع کالاها از جمله اصلي‌ترين مسئوليت‌هايي است که به‌عهده? اصناف مي‌باشد. دسترسي به آمار اصناف ايران از طريق سايت دبيرخانه هيات عالي نظارت بر سازمان‌هاي صنفي امکان‌پذير است.

تاريخچه اصناف در ايران و جهان
ابتداي پيدايش اصناف اسلامي به قرن سوم هجري مي‌رسد که دوره شکوفائي تمدن اسلامي و رونق تجارت و شهرنشيني بود. در اين سده بود که تشکل افزارمندان و صنعتگران بر اساس حرفه‌ها و پيشه‌ها بوجود آمد، رشد و توسعه کامل شهرها در دو قرن پنجم و ششم هجري، فعاليتهاي اصناف را توسعه فراوان بخشيد. برخي از خاورشناسان شوروي، خاستگاه پيدايش انجمنهاي صنفي در شهرهاي ايراني را، دوره ساسانيان مي‌دانند. برخي ديگر از خاورشناسان، منشأ انجمنهاي صنفي اسلامي را در فرقه‌هاي درويشان و صوفيان و يا صنفهاي غازيان جستجو مي‌کنند.

در قرون وسطي وظيفه اصلي مجموع اصناف در اروپاي غربي شامل نظارت محلي بر حرفه يا کسب و کار از طريق تعيين موازين مرغوبيت و قيمت کالا، حمايت از کسب و کار در مقابل رقابت و تعدي، و برقرار کردن مقام اجتماعي اعضاي صنف مي‌شد. در ادوار گوناگون تشکيلاتي نظير بازرگانان و ارباب حرف و صنايع در بسياري از نواحي وجود داشته‌است. اصناف سوداگر يوناني در دوره هلنيستي و زمان روميان، داراي اهميت فراوان بودند، اتحاديه‌هاي صنفي در اين کشور به دليل تحريف قدرت در دست امپراتوري روم شرقي و در بعضي از شهرهاي ايتاليا (بويژه در راونا) حداقل تا پايان قرن دهم ميلادي باقي‌ماندند، ولي تأثير آنها در پيدايش صنفهاي اروپاي قرون وسطي مشخص نيست.

برخي از پژوهندگان، مجموعه اصناف اروپاي قرون وسطي را ناشي از تشکيلات قبيله‌اي قديم ژرمن ها يا از گروههاي مذهبي شمرده‌اند. در هر حال، بازرگانان در آغاز قرن يازده ميلادي «اصناف تجارتي» را بوجود آوردند. هدف آنها حمايت از تجارت در مقابل خطرات حکومتهاي دوره فئوداليته بود. با توسعه تجارت از طريق درياي مديترانه اصناف و بازرگانان قدرت فراواني کسب کردند، و بعضي از تجار ايتاليائي مانند «جنووا» و «فلورانس» بر حکومتهاي محلي استيلا يافتند.

در انگلستان و برخي شهرهاي آلمان نيز بسياري از اصنفا و بازرگانان در توسعه شهرها قدرت زيادي را اعمال کردند. از اين پس جنبه محلي بازرگاني بيش از گذشته کاهش يافت. و اصناف شهرهاي مختلف براي توسعه و حمايت از دادوستد، با يکديگر متحد مي‌شدند که نمونه بارز آن، اتحاديه «هانسائي» در اروپاي شمالي است.
ارباب حرف و صنايع، دست کمي از بازرگانان نداشتند، اصناف حرفه‌اي در قرن دوازدهم ميلادي با توسعه شهرها، به سرعت پيش رفتند، و ازحيث قدرت هم پايه بازرگانان و گاه جايگزين آنان شدند. بطور کلي، اعضاي هر صنف را استادکاران، شاگردان و کار آموخته‌ها تشکيل مي‌دادند. استادکاران، صاحبان کارگاهها بودند که به شاگردان کار مي‌آموختند و کار آموخته‌ها کساني بودند که دوره شاگردي را تمام کرده بودند، ولي نمي‌توانستند به مقام استادکاري برسند (زيرا عده استادکاران محدود بود) چنانچه در ابتدا گفته شد، هر صنف موازيني مربوط به خود را مقرر مي‌کرد، اما پس از رشدملل اروپاي غربي، اصناف با فرمانروايان دوره فئوداليته در ظاهر مبتني بر همکاري بود، اما در عمل، اصناف مقتدر، با تهديد يا تطميع، از دخالت اشراف يا سلاطين در امور خود جلوگيري مي‌کردند.

گاهي نيز اصناف (مانند صنف نساج در فلاندر) شورشهاي ضد حکام فئودال را رهبري مي‌کردند. مجموعه اصناف در شهرهاي صنعتي، مي‌کوشيدند تا بر حکومت بلدي استيلا يابند. اصناف شهر لند در اداره شهر، قدرت بسيار داشتند. قدرت ملت ها و اقتدار سلاطين افزون گشت، و در بعضي موادر پادشاهان از قدرت اصناف کاستند، و آنها را به اطاعت در آوردند.

بهبود وسايل و امکانات ارتباطي، توسعه تجارت، و بالاخره ظهور سرمايه داري و مقاطعه کاري به نظام صنفي خاتمه داد. اصناف کوشيدند که انحصارات خود را حفظ کرده و با هر تغييري مخالفت ورزند. روند نظام صنفي با مرور زمان سخت و پيچيده شده و گرايش به موروثي کردن عضويت، بروز يافت. در نتيجه، تجارت و صنعت جديد، به دست سرمايه داراني افتاد که مي‌توانستند خود را با مقتضيات عصر جديد وفق دهند. قدرت مجموعه اصناف در انگلستان روبه زوال گذاشت.

جوامع صنفي فرانسهرونق داشتند تا آنکه انقلاب کبير فرانسه، بساط آنها را بر چيد. سازمان هاي اصناف آلماني به تدريج از بين رفتند. سازمان اصناف ايتاليا نيز در همين قرن بر افتادند.

در هند نيز تشکيلات صنفي پيش از دوره امپراتوري سلسله مارويا، توسعه فراوان يافته بود و پس از استيلاي انگلستان نيز مدتها دوام يافت.تشکيلات صنفي در هند سابقه دارد.در اروپاي شرقي سازمان هاي اصناف متعدد، در شهرهائي که مرکز دادوستد بود تأسيس شد و قدرت برخي از آنها (خاصه در نوو گروودوکراکو) مدت ها برقرار ماند.

در ژاپن، تشکيلات اصناف با مخالفت فرمانروايان قرون وسطائي مواجه بود ودر اصلاحات ميجي کامل از بين رفت. جوامع اصناف در چين از زمان هاي بسيار قديم سابقه داشتند حتي گروه هاي با نفوذ و با قدرتي بوده‌اند. در آسيا نيز، اتحاديه‌هاي صنفي، بازرگانان و ارباب حرف و صنايع همانند اتحاديه‌هاي صنفي اروپا بوده‌است.