روز پدافند غیرعامل

پدافند غیرعامل چیست؟

پدافند غیرعامل(Passive Defense) مجموعه اقداماتی است که انجام می‌شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد.

به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه‌ای که موجب کاهش آسیب‌پذیری نیروی‌انسانی، ساختمان‌‌ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان‌های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می‌شود.

هدف از اجرای طرح‌های پدافند غیرعامل کاستن از آسیب‌پذیری نیروی انسانی و تاسیسات و تجهیزات حیاتی و حساس و مهم کشور علیرغم حملات خصمانه و مخرب دشمن و استمرار فعالیت‌ها و خدمات زیربنایی و تامین نیازهای حیاتی و تداوم اداره کشور در شرایط بحرانی ناشی از جنگ است.

به عنوان مثال، از پدافند غیرعامل می‌توان به استتار، اختفا و ایجاد سرپناه برای تاسیسات مهم و استراتژیک اشاره کرد.

در پدافند عامل مثل سیستم‌های ضدهوایی و هواپیماهای رهگیر، فقط نیروهای مسلح مسئولیت دارند. در حالی که در پدافند غیرعامل تمام نهادها، نیروها، سازمان‌ها، صنایع و حتی مردم عادی می‌توانند نقش مؤثری بر عهده گیرند.

اصول پدافند غیرعامل

در اکثر منابع علمی و نظامی دنیا اصول و یا موضوعات پدافند غیرعامل شامل 6 الی 7 اقدام می‌باشد، که در طراحی و برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات اجرایی دقیقاً می‌بایست مورد توجه قرار گیرد.

1. استتار Camouflage
2. اختفاء Concealment
3. پوشش Cover
4. فریب Deception
5. تفرقه و پراکندگی Separation & Dispersion
6. مقاوم‌سازی و استحکامات Hardening
7. اعلام خبر Early Warning

انجام اقدامات دفاع غیرعامل، در جنگ‌های نامتقارن امروزی در جهت مقابله با تهاجمات خصمانه و تقلیل خسارت ناشی از حملات‌هوایی، زمینی و دریایی کشور مهاجم، موضوعی بنیادی است که وسعت و گستره آن تمامی زیرساخت‌ها و مراکز حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی، سیاسی، ارتباطی، مواصلاتی نظیر بنادر، فرودگاه‌ها، و پل‌ها، زیر ساخت‌های محصولات کلیدی نظیر پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، مجتمع‌های بزرگ صنعتی، مراکز هدایت و فرماندهی و جمعیت مردمی کشور را در برمی‌گیرد تا حدی که حفظ امنیت ملی و اقتصادی، شکست‌ناپذیری در جنگ، به نحو چشمگیری وابسته به برنامه‌ریزی و ساماندهی همه جانبه در موضوع حیاتی دفاع غیرعامل می‌باشد.

هفته پدافند غیرعامل که از روز شنبه سوم آبان آغاز و تا جمعه نهم آبان ادامه دارد، امسال با شعار “پدافند غیر عامل، مصونیت‌بخشی با عزم ملی و مدیریت جهادی” برگزار می‌شود.

اولین روز هفته پدافند غیرعامل با عنوان تولید و ترویج علم پدافند غیرعامل نامگذاری شده است که محور اساسی اقدام در آن، منابع انسانی، آموزش، پژوهش، تولید علم، تبلیغ و تکرار و فرهنگ‌سازی است.

چهارم آبان روز دوم هفته پدافند غیرعامل که با عنوان سلامت انسان و محیط زیست، محور پایداری ملی و پدافند غیرعامل نامگذاری شده است؛ فرهنگ‌سازی، بهداشت، آمادگی مصون‌سازی را دنبال می‌کند.

سومین روز از هفته پدافند غیرعامل نام استانداردسازی، مقاو‌م‌سازی، خوداتکایی و پدافند غیرعامل را بر خود گرفته تا موضوع نظامات فنی، استانداردها، آئین‌نامه ها، الگوی طرح و منابع انسانی و خوداتکایی را تجلی و پیگیری کند.

ششم آبان، چهارمین روز از هفته پدافند غیرعامل با عنوان گفتمان‌سازی و نهادینه‌سازی و پدافند غیرعامل نامگذاری شده است و محورهای اساسی اقدام آن مصون‌سازی بخش خصوصی، تولید بومی، ذخیره‌سازی، تداوم نیازهای ضروری و مدیریت کنترل و بحران تعریف شده است.

کاهش آسیب‌پذیری، افزایش توانمندی در فضای سایبری و پدافند غیرعامل برای پنجمین روز از هفته پدافند غیرعامل در نظر گرفته شده است تا بستری مناسب برای طرح مباحث فرهنگ‌سازی، صحت، امنیت و دفاع سایبری، بازدارندگی و شناخت سرمایه‌های سایبری باشد.

ششمین روز از هفته پدافند غیرعامل با عنوان بسیج، مشارکت مردمی، محور تحقق پدافند غیرعامل نامگذاری شده است تا اهمیت بسیج، تداوم خدمات ضروری، تمرین آمادگی، مردم و نهادهای دینی و مذهبی در آن روز مورد بحث و مداقه قرار گیرد.

آخرین روز از هفته پدافند غیرعامل با عنوان منابع ملی، سرمایه پایدار و پدافند غیرعامل متمایز شده و در آن استقلال اقتصادی و پدافند اقتصادی به عنوان محورهای راهبردی مورد توجه قرار خواهد گرفت.

برنامه‌های این هفته در قالب همایش‌ها و نشست‌های تخصصی، تبلیغات و انتشارات، برگزاری دوره‌های آموزشی و رزمایش‌ها، افتتاح و بهره‌برداری پروژه‌های عمرانی پدافند غیر عامل، برپایی نمایشگاه، تجلیل از فعالان امر پدافند غیرعامل، شرکت در نماز جمعه و دیدار با مقامات، مسئولین و مراجع عظام دنبال خواهد شد.